وبلاگ

تست ورزش چیست 

تست ورزش چیست :تست ورزشی آزمونی است که می‌تواند گرفتگی‌ها و تنگی‌های عروق قلب را تا حدی نشان دهد و متخصص را در تصمیم گیری برای انجام دادن یا ندادن اقدامات تهاجمی‌تر (مانند آنژیوگرافی) راهنمایی کند.
تست ورزش قلب که به آن تست استرس نیز می گویند، نشان دهنده عملکرد قلب در حین فعالیت بدنی  افراد می باشد. زمانی که بیمار شروع به ورزش می کند، عضلات نیاز بیشتری به خون رسانی دارند و بنابراین قلب مجبور است تندتر و قوی تر کار کند تا خون کافی به عضلات و اندام های بدن برساند.

آشنایی با تست ورزش چیست

حین ورزش،قلب بیمار  از همه اعضای بدن فعال تر بوده و نیاز به خون‌ رسانی بیشتری دارد. در یک قلب سالم رگ‌ های کرونری می ‌توانند جوابگوی این نیاز افزایش یافته باشند، اما زمانی که رگ‌ های کرونری دچار تنگی هستند از عهده ی این کار بر نمی ‌آیند و قلب دچار کمبود خون‌ رسانی و کمبود اکسیژن شده و متعاقب آن دچار درد می‌ شود. در این شرایط تغییراتی در نوار قلبی، فشار خون و ضربان قلبی ایجاد می ‌شود که بیماری را آشکار می‌ سازد. این موضوع اساس به‌ وجود آمدن تست ورزش است.
تست تنش معمولا شامل راه رفتن بر روی یک تردمیل یا یک دوچرخه ثابت است که در آن بر ریتم قلب بیمار، فشار خون و تنفس فرد نظارت می شود. امکان بجای انجام تست ورزش به بیمار  یک داروی تزریق شود که اثر ورزش را تقلید می کند.

اگر بیمار علائم یا نشانه هایی از بیماری عروق کرونر یا ریتم قلب نامنظم قلبی (آریتمی) را دارید می توانند دلایل انجام تست ورزش باشند و این عوامل ممکن است متخصص را مجاب کند برای بیمار  انجام تست ورزش یا آزمون استرس قلبی را تجویز کند. اگر قبلا بیماری قلبی شما تشخیص داده شده باشد، این آزمون همچنین می تواند تصمیمات مربوط به روند درمان را هدایت کند، اثربخشی درمان را اندازه گیری کند یا شدت داروها و روش درمان را تعیین کند.

انواع تست ورزش چیست 

دو نوع تست ورزش وجود دارد :

۱- دوچرخه ثابت ۲ – تردمیل که روش دوم در ایران معمول تر است .
هنگام تست ورزش بیمار بمدت ۶ تا ۱۵ دقیقه تحت فعالیت مداوم و پیشرونده قرار می گیرد و پس از هر ۳ دقیقه مورد ارزیابی قرار می گیرد .

در طول تست ورزش  چه چیزهایی کنترل می شود 

۱- ضربان قلب بیمار
۲- تنفس بیمار
۳-فشار خونفرد 
۴- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب یا ECG )بیماران
۵- میزان خستگی که بیمار احساس می کند

دلایل انجام تست ورزش چیست 

یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین علت درد قفسۀ سینه است. همچنین ممکن است یکی از دلایل انجام تست ورزش تعیین ظرفیت و توانمندی قلب در انجام ورزش و فعالیت قلبی است، برای تعیین میزان مناسب ورزش در بیمارانی که برنامۀ ورزشی را به تازگی شروع کرده اند و همچنین تعیین اختلالات ریتم قلب طی ورزش نیز از دلایل انجام تست ورزش در ورزشکاران و بیماران قلبی است.

البته ممکن است دلایل دیگری هم وجود داشته باشد که پزشک انجام این تست را درخواست کند. از جمله عوامل و دلایل انجام تست ورزش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱-تشخیص بیماری عروق کرونری قلب :

می تواند از جمله دلایل انجام تست ورزش باشد. عروق کرونری قلب وظیفه خون رسانی و اکسیژن به قلب را دارند. این بیماری معمولا به علت افزایش ذخایر حاوی کلسترول و سایر مواد (پلاک) ایجاد می شود.

۲-تشخیص مشکلات آریتمی قلب :

نیز می تواند یکی از دلایل انجام تست ورزش قلب باشد. آریتمی قلب زمانی رخ می دهد که ضربان های الکتریکی که ریتم قلب را تنظیم می کنند به درستی عمل نکنند و باعث بهم خوردن و اختلال ضربان قلب شود.

۳-تشخیص بیماری قلبی :

همچنین ممکن است برای تشخیص بیماری قلبی و شدت آن نیز یکی از دلایل انجام تست ورزش باشد. اگر قبلا بیماری قلبی بیمار تشخیص داده شده است، یک آزمایش استرس ورزشی می تواند به پزشک شما کمک کند تا متوجه شود که روند درمانی شما چگونه است. همچنین ممکن است تست ورزش برای تعیین نوع درمان و روند درمان مورد نیاز باشد.

۴-تعیین زمان عمل جراحی :

نیز می تواند از دلایل انجام تست ورزش باشد. پزشک ممکن است از تست استرس برای کمک به تعیین زمان جراحی قلب مانند جایگزینی دریچه های قلب استفاده کند. در برخی از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، نتایج آزمایش های استرس ممکن است به پزشک کمک کند تا تعیین کند که فرد که نیاز به پیوند قلب دارد یا سایر درمان های پیشرفته می تواند به او کمک کننده باشند.

عوارض تست ورزش چیست 

تست ورزش به طور کلی ایمن است و عوارض نادری دارد؛ اما همانند هر روش پزشکی، خطر عوارض وجود دارد، از جمله:

۱-فشار خون پایین :

. فشار خون ممکن است در طی یا بلافاصله پس از ورزش کاهش یابد، احتمالا باعث ایجاد احساس سرگیجه یا ضعف می شود. بعد از اینکه ورزش را ترک کردید، باید از بین برود.

۲-ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی):

آرتریت ناشی از تمرینات ورزشی استرس معمولا بعد از اینکه ورزش را متوقف کرد، خیلی زود از بین می رود.

۳-حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) :

اگرچه بسیار نادر است، ممکن است یک آزمون استرس ورزشی می تواند باعث حمله قلبی شود.

آمادگی بیمار قبل از تست ورزش 

۱-داشتن استراحت کافی از شب قبل
۲- تراشیدن موهای قفسه سینه و گرفتن دوش
۳- خوردن صبحانه سبک حداقل از ۴ ساعت قبل
۴-به همراه داشتن یک حوله یا دستمال کاغذی
۵-شستن پاها و پوشیدن جوراب تمیز
۶- حضور فردی از اعضای خانواده که به وضعیت جسمی بیمار آگاهی دارد
۷-خودداری از مصرف داروی مسکن از ۴۸ ساعت قبل
۸-خودداری از کشیدن سیگار از یک هفته قبل
۹- خودداری از مصرف مواد محرک مانند قهوه از یک هفته قبل
۱۰- تغییر میزان مصرف برخی از داروهای کاهش دهنده فعالیت قلب با نظر پزشک معالج از مدتی قبل
۱۱- بیماران مبتلا به دیابت ، نیاز به قطع دارو قبل از انجام تست ندارند

موارد قطع  تست ورزش چیست 

تست ورزش معمولاً یک تست بی خطر است. با این حال در موارد کمی برخی بیماران  طی انجام تست احساس درد در قفسه سینه، تپش قلب، گیجی و تنگی نفس دارند یا ممکن است در طی ورزش غش کنند. حمله قلبی یا ایجاد ریتم های غیرطبیعی خطرناک در طی انجام تست، نادر است. بیمارانی  که مستعد این گونه عوارض هستند اغلب ضربان قلب ضعیفی دارند که معمولاً در این گونه موارد این تست تجویز نمی شود.

دکتر حسین فیض پور _ متخصص قلب 

اکوکاردیوگرافی

اکوکاردیوگرافی قلب که در فارسی به پژواک‌نگاری قلب هم شناخته می‌شود اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می شود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تشکیل می شود .

برای انجام اکوی قلبی نیازی به بستری در بیمارستان وجود ندارد . انجام اکوی قلبی درد نداشته و عمل جراحی هم نمی باشد اکوکاردیوگرافی تستی است که جهت کمک به پزشک شما به منظور تشخیص مشکلات قلبی شما یا چگونگی عملکرد قلب بکار می رود.

دلایل تجویز اکوی قلب

پزشک معالج شما  ممکن است به دلایل مختلفی اکوکاردیوگرام را پیشنهاد کند:

۱-تشخیص نقایص مادرزادی قلبی قبل از تولد (اکوکاردیوگرافی جنینی)

۲-بررسی مشکلات احتمالی دریچه ها یا حفره های قلب
۳-بررسی کند که آیا مشکلات قلبی شما عامل و دلیل تنگی نفس یا درد قفسه سینه است یا خیر.

انواع اکوکاردیوگرافی

۱- اکو ترانستوراسیک

اکو ترانستوراسیک شایع‌ترین نوع اکوکاردیوگرافی به‌‌ حساب می‌آید.در این نوع اکو یک دستگاه مبدل روی قفسه سینه قرار داده می‌شود که امواج صوتی خاصی را از طریق دیواره قفسه سینه به قلب می‌فرستند.همان‌طور که این دستگاه امواج قلب را می‌شنود رایانه‌ای آن‌ها را به تصاویری روی یک صفحه تبدیل می‌کنند.

۲- اکو استرس

در طول این آزمایش از شما خواسته می‌شود یک‌سری فعالیت‌های ورزشی را انجام داده یا دارویی به شما داده می‌شود تا قلب سریع‌تر کار کند و بتوانند کارکرد ماهیچه‌های قلب را ارزیابی کنند.

۳- اکو مری

در این آزمایش مبدل به انتهای یک لوله انعطاف‌پذیر متصل شده و به داخل گلو و مری هدایت می‌شود. این کار باعث ایجاد تصاویر دقیق‌تر از قلب می‌شود.

۴- اکوکاردیوگرافی جنین یا اکو جنین

معمولا این نوع اکو برای بررسی مشکلات قلبی جنین و در حدود ۱۸ تا ۲۲ هفته‌ حاملگی انجام می‌شود.این اکو تصاویر سه‌بعدی از قلب ایجاد می‌کنند که نحوه عملکرد آن را نشان می‌دهند.پزشکان از این نوع اکو برای تشخیص مشکلات قلبی کودکان، برنامه‌ریزی و نظارت بر عمل جراحی قلب استفاده می‌کنند.

چه زمانی انجام اکو قلب جنین ضرورت دارد

انجام این تست برای تمام خانم های باردار ضروری نیست. آزمایش فراصوت قبل از تولد، می تواند اطلاعاتی راجع به قلب جنین و رشد حفرات آن بدهد. بیشتر نوزادان متولد نشده به آزمایش های بیشتری نیاز ندارند. مواردی که انجام اکوکاردیوگرام قلبی ممکن است لازم باشد شامل موارد زیر می شوند :

۱-داشتن خواهر یا برادری با مشکل قلبی مادرزادی
۲-سابقه ی خانوادگی بیماری های قلبی مادرزادی، مانند وجود آن در والدین، عمه و خاله، عمو و دایی یا پدربزرگ و مادربزرگ
۳-کشف ناهنجاری های کروموزومی یا ژنتیکی در جنین
۴-اگر مادر داروهایی مصرف می کرده که احتمال ایجاد بیماری های قلبی مادرزادی را در جنین

۵-افزایش می دهند، مانند داروهای ضدتشنج یا داروهای آکنه

اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چگونه صورت می گیرد

۱-شما برروی یک تخت به پهلو یا پشت می خوابید .
۲- پزشک ژل مخصوصی رابرروی یک پروب می ریزد و آن را روی ناحیه سینه ای شما حرکت می دهد.
۳-امواج ماورا صوت تصاویری را از قلب شما و دریچه های آن ایجاد می کنند . دراکوکاردیوگرافی از امواج اشعه ایکس استفاده نمی شود
۴-حرکات قلبی شما بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده می شود .
۵-یک نوار ویدیو یا عکس را می توان تهیه نمود
۶- در طول تست شما نیز می توانید ویدئو را ببینید .
۷- این تست اغلب به کمتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد .
۸- این تست درد و عوارض جانبی ندارد
۹- پزشک شما در مورد نتایج آن با شما صحبت می کند

تفاوت اکوی قلب و تست نوار قلب

۱- تست نوار قلب :

نوار قلب در واقع ثبت فعالیت الکتریکی و تا حدودی فعالیت مکانیکی قلب از طریق قرار دادن الکترودهای حساس در سطح پوست جلوی سینه و انتهای اندامها بصورت تقویت شده است که بصورت امواج فعالیت الکتریکی قسمتهای مختلف قلب روی کاغذ مخصوصی ثبت میشود؛ اینکار فقط چند دقیقه طول می‌کشد.

بیمار روی یک تخت معاینه قرار می‌گیرید و تکنسین ژل و پیچ های کوچکی را به قفسه سینه، بازو و پاهای شما اعمال می‌کند. فعالیت الکتریکی قلب به عنوان یک سری امواج (تریسینگ) بر روی نوار کاغذی ثبت می‌شود. تفسیر دقیق وکامل نوار قلب همیشه بهتر است توسط متخصص قلب و عروق مجرب انجام شود این روش اولین تستی است که در همه بیماران قلبی و عروقی انجام میشود.

۲- اکوی قلب :

یک روش گسترده و یک روش تست پیشرفته‌تر نسبت به نوار قلب است ومشابه نوار قلب غیر تهاجمی است و چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد؛ اما در حالی که برای گرفتن نوار قلب باید به پشت خود بخوابید، اکوکاردیوگرام مستلزم آن است که شما به پهلو قرار بگیرید.

با استفاده از روش اکوی قلب می‌توان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی، دریچه‌ها و ابتدای سرخرگهای بزرگ را بدست آورد. با استفاده از سونوگرافی، یا اکو کردن امواج صوتی با فرکانس بالا یک تصویر بصری از قلب را ارائه می‌دهد.

اکوکاردیوگرافی از طریق مری

در موارد نادر، پزشک ممکن است بخواهد شما تحت روشی پیشرفته‌تر به نام اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال که در طی آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر به داخل دهان و مری شما وارد می‌شود، اکوی قلب را انجام دهید.

برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی بعضی مواقع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام می‌شود که با توجه به مجاورت مری و قلب تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که بخصوص در تشخیص اختلالات آئورت ، اختلال عملکرد دریچه‌های مصنوعی ، توده‌های دهلیز چپ و … مفید است.

اکثر موارد در مراجعه به متخصص قلب و عروق پزشک شما می‌خواهد که ابتدا نوار قلب را انجام دهید تا مشخص شود که آیا اختلالی در ریتم قلب وجود دارد یا خیر که این امر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری قلبی باشد. با توجه به نتایج، پزشک پس از بررسی ممکن است که اکوکاردیوگرام را درخواست کند تا یک نگاه عمیق‌تر به عملکرد قلب داشته باشد. با استفاده از هر دو آزمایش، می‌توان به میزان قابل توجهی دقت تشخیص بسیاری از بیماری‌های رایج قلب را افزایش داد و پیشگیری و درمان های لازم را به بیمار توصیه کرد

ریسک ها و خطرات اکوکاردیوگرافی

هیچ خطری در اکوکاردیوگرافی قفسه گذر  استاندارد وجود ندارد. ممکن است کمی از تماس نزدیک مبدل یا پراب بر روی قفسه سینه خود احساس ناراحتی کنید. این تماس نزدیک برای تولید بهترین تصاویر از قلب شما ضروری است.

در صورت استفاده از اکوکاردیو گرافی مری گذر  یا اکو مری، گلویتان ممکن است تا چند ساعت پس از انجام اکو درد و آزردگی داشته باشد.

در موارد نادر، لوله ممکن است در داخل گلوی شما خراش ایجاد کند. در طول آزمایش، سطح اکسیژن خون شما بررسی خواهد شد تا مشکلات تنفسی احتمالی ناشی از داروهای آرام بخش تحت کنترل باشد.

در استرس اکو و حین ورزش یا مصرف داروی افزایش ضربان قلب، ممکن است به طور موقت ضربان قلب نامنظمی داشته باشید. عوارض جدی مثل حمله قلبی بسیار نادر هستند و به ندرت رخ می‌دهند.

دکتر حسین فیض پور _ متخصص قلب