وبلاگ

گرفتن نوار قلب

گرفتن نوار قلب :  الکتروکاردیوگرافی یا گرفتن نوار قلب، روشی برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب از طریق ثبت سیر یک ایمپالس الکتریکی از منشا آن درگره سینوسی- دهلیزی میباشد، که باعث انقباض قلب میشود . یک نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام نموداری است که نشان دهنده فعالیت الکتریکی هر ضربان قلب و نیز ریتم ضربان های متوالی قلب میباشد.

 نحوه گرفتن نوارقلب چگونه است

نوار قلب کشیده شدن نموداری پتانسیل های تولید شده توسط قلب و در واقع نوار فعالیت الکتریکی قلب را الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب میگویند.امواج الکتریکی قلب توسط دستگاه الکتروکاردیوگراف بر روی کاغذ شطرنجی مخصوصی که از تعدادی مربع ریز و درشت تشکیل شده است ترسیم می‌شوند.

نوار قلب به عنوان اقدامی روتین و اولیه در بررسی دردهای قلب و سکته‌های قلبی ارزش خاصی دارد که برای تمام کسانی که مشکوک به آنژین صدری و سکته قلبی و مشکلات حاد قلبی باشند توصیه و انجام میشود . نوار قلب  اطلاعاتی ارزشمند در مورد قلب به متخصص قلب می‌دهد،

علت گرفتن  نوار قلب چیست

۱-بررسی فعالیت الکتریکی قلب:پی بردن به علت درد یا احساس فشار در قفسه‌ی سینه. این مشکل می‌تواند بر اثر یک حمله‌ی قلبی، التهاب پرده‌ی پریکاردیت یا آنژین ایجاد شود.

۲-پی بردن به علت بروز برخی علائم مربوط به بیماری‌های قلبی. این علائم عبارتند از: تنگی‌نفس، سرگیجه، غش کردن و تپش قلب ..

۳-پی بردن به علت  این موضوع که دیواره‌های حفره‌های قلب ضخیم شده‌اند یا خیر.

۴-بررسی نحوه عملکرد داروهایی که بیمار مصرف می‌کند و همچنین بررسی این موضوع که این داروها چه تاثیری بر قلب دارند و اینکه آیا عوارضی ایجاد کرده‌اند یا خیر.

۵- از طریق این تست  عملکرد دستگاه‌های مکانیکی که در قلب کاشته شده‌اند، مانند دستگاه ضربان‌ساز قلب. این دستگاه‌ها به کنترل بهتر ضربان قلب کمک می‌کنند.

۶-با انجام این تست سلامت قلب در مواردی که شخص به بیماری‌ها و مشکلات دیگری مبتلا شده است، از جمله: فشار خون بالا، کلسترول بالا، اعتیاد به کشیدن سیگار، دیابت و داشتن سابقه خانوادگی در بیماری‌های قلبی زودرس.

خطرات گرفتن نوار قلب

گرفتن  نوار قلب یک تست کاملا ایمن است. در اغلب موارد هیچ دلیلی وجود ندارد که به خاطر آن شما نتوانید این تست را انجام دهید و هیچ مورد منعی وجود ندارد.الکترودهایی که به بدن شما چسبانده می‌شوند بدین منظور هستند که فعالیت الکتریکی قلب بیمار را تشخیص دهند و این اطلاعات را به دستگاه منتقل کنند تا روی کاغذ ثبت شود. هیچ جریان الکتریکی از طریق دستگاه الکتروکاردیوگرام به بدن شما منتقل نمی‌شود و هیچ خطر شوک الکتریکی وجود ندارد.

آماده شدن جهت گرفتن نوار قلب

۱- بیمار قبل از انجام تست نباید فعالیت فیزیکی شدید داشته باشد.

۲-بیمار بهتر است به دور از استرس باشد.

۳- بیمار قبل از مراجعه وعده غذایی سنگینی میل نکرده باشد.

۴- در مورد آقایان تراشیدن موهای سینه ضروری می باشد.

کاربرد نوار قلب چیست

نوار قلب کاربردهای زیادی دارد. اما شاید بیشترین استفاده‌ای که از آن برده می‌شود، در بررسی بیماریهای مانند آنژین صدری و سکته قلبی باشد. در این بیماریها نوار قلب دچار تغییرات خاصی می‌شود که حتی می‌تواند محل سکته و شدت آنرا بازگو نماید.

در افرادی که تمام یا قسمتی از قلبشان بزرگ شده است نیز نوار قلب کاربرد دارد. همچنین تشخیص دقیق آریتمی‌ها یا بی‌نظمی قلبی از موارد بسیار مهمی است که تنها با انجام نوار قلب میسر است. از آنجایی که نوار قلب یک نوع بررسی وضعیت الکتریکی یا انقباضی قلب است. این آزمایش می‌تواند اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را بخوبی نشان دهد.

نوار قلب نه تنها وضعیت قلب را نشان می‌دهد بلکه در بررسی وضعیت کلی بدن نیز واجد اهمیت است. میزان پتاسیم خون تأثیر مستقیم روی نوار قلب می‌گذارد و حتماً باید صحت آن مورد بررسی قرار گیرد. از سوی دیگر در سکته‌های مغزی و بیماریهای ریوی و مسمومیتهای دارویی نیز نوار قلب ممکن است تغییرات خاصی را نشان دهد که تشخیص آن به عهده پزشک است.

نوار قلب محدودیت های خاص خود را نیز دارد و نباید آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی مطرح کرد. بیماریهای بسیاری را نمی‌توان با نوار قلب تشخیص داد و باید از روشهای معاینه یا آزمایشی دیگر مدد گرفت، لذا انتخاب صحیح هر وسیله تشخیصی برای هر بیماری قلبی اهمیت دو چندان پیدا می‌کند و این انتخاب به عهده متخصص است.

نحوه گرفتن نوار قلب

مراحل نحوه گرفتن نوار قلب به شکل زیر است :

۱- بیمار روی تخت دراز می‌کشید. نواحی به خصوصی از بازو، ران و قفسه سینه‌ی شما تمیز می‌شود و ممکن است موهای آن با تیغ اصلاح شود. این کار بدین منظور انجام می‌شود که یک سطح تمیز و هموار برای متصل کردن الکترودها فراهم شود.

۲-چندین الکترود مختلف در نواحی بازو، ران و قفسه سینه بر روی پوست شما چسبانده می‌شود. این الکترود‌ها به دستگاهی متصل هستند که فعالیت قلب بیمار  را ثبت کرده و آن را روی کاغذ چاپ می‌کند. در صورتی که از نوع قدیمی‌تر این دستگاه استفاده شود، ممکن است در حین انجام این تست چندین بار جای الکترودها عوض شوند. با انجام این کار، فعالیت الکتریکی قلب شما از نقاط مختلفی بر روی قفسه سینه‌ی شما ثبت می‌شود.

۳-از بیمار خواسته می‌شود که کاملا بی‎حرکت روی تخت دراز بکشید و به طور عادی نفس بکشید. ممکن است گاهی از شما خواسته شود که نفس خود را نگه دارید. شما نباید در حین انجام این تست صحبت کنید.

۴-بعد از اتمام تست نوار قلب ، الکترودها از بدن بیمار  جدا می‌شوند.

۵-انجام این تست نوار قلب معمولا بین ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.

نتایج گرفتن نوار قلب

 دستگاه الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی قلب شما را به صورت یک نمودار خطی که روی کاغذ چاپ می‌شود، نشان می‌دهد. این نمودار خطی در نقاطی دارای صعود و فرود ناگهانی است که به شکل خطوطی عمودی در نمودار هستند و به آن‌ها موج گفته می‌شود. نتایج  نوار قلب می‌تواند توسط متخصصان  متعددی خوانده شود و اطلاعات آن بررسی شود، از جمله: پزشک داخلی، پزشک عمومی، الکتروفیزیولوژیست، متخصص قلب خوب متخصص بیهوشی یا جراح. پزشک برای بررسی عملکرد الکتریکی قسمت‌های قلب شما به الگوی نمودار خطی نوار قلب و امواج آن نگاه می‌کند. امواج قلبی در چند گروه دسته بندی می‌شوند و هر یک نشان‌دهنده‌ی چگونگی عملکرد قلب بیمار است

نتایج غیرعادی نوار قلب

۱-ضربان قلب بیش از حد تند است ( به عنوان مثال بیشتر از ۱۰۰ بار در دقیقه)

۲-ضربان قلب بیش از حد کند است (کمتر از ۶۰ بار در دقیقه)

۳-ریتم ضربان قلب منظم نیست و نمودار امواج قلبی به نظر عادی نمی‌آید.

نتایج عادی :

قلب با یک ریتم عادی، معمولا بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار دقیقه، تپش دارد.نمودار امواج قلبی به نظر عادی می‌آید

دکتر حسین فیض پور – متخصص قلب در کرج

عوارض عمل قلب باز

عوارض عمل قلب باز :معمولا افرادی که جراحی قلب باز می شوند بیمارانی هستند که درمان آنژیوپلاستی برای آنها مفید نبوده است. هر چه بیماری قلبی پیشرفته تر باشد، امکان عوارض ناشی از جراحی قلبی باز بیشتر خواهد بودباید اشاره کرد که تعداد بیمارانی که جراحی قلب باز می شوند در کل دنیا رو به کاهش است ولی همین تعدادی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار می گیرند ، نسبت به گذشته دچار عوارض بیشتری می شوند

چه کسانی بیشتر دچار عوارض عمل قلب باز میشوند

با وجود معرفی روشهای پیشرفته باز کردن عروق قلب مانند آنژیوپلاستی ، بیماران بدحال تر و مبتلایان به بیماری عروقی پیشرفته ، افراد دیابتی و بیماران دچار اختلال عملکرد کلیه امروزه بیشتر از سابق جراحی قلب باز می شوند بنابراین احتمال ایجاد عوارض حین جراحی و بعد از آن نیز زیادتر شده است . معمولا افرادی که جراحی قلب باز می شوند ، بیمارانی هستند که درمان آنژیوپلاستی برای آنها مفید نبوده است . هر چه بیماری قلبی پیشرفته تر باشد ، امکان عوارض ناشی از جراحی قلب باز بیشتر خواهد بود .

عوارض بعد از عمل قلب باز کدام است

برخی از عوارض شایع عمل قلب باز بطور معمول در ساعات و روزهای اولیه بستری شدن در بیمارستان بهبود می یابند و بیمار بطور دقیق برای عوارض عمل قلب باز توسط پرسنل  تخصصی بیمارستان و از طریق انجام تست های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می گیرد. از دیگر عوارض عمل قلب باز عبارتند از :

۱- خونریزی بعد از عمل قلب باز

هنگام عمل جراحی درن هایی در ناحیه ی جراحی قرار داده می شود تا ترشحات را خارج کند . اگر ترشحات از یک مقداری بیشتر باشد نشان دهنده ی این است که از خلال پیوند ها نشت خون وجود دارد یعنی پیوند به خوبی انجام نگرفته است . چنین بیمارانی نیاز به عمل جراحی دوباره دارند و این کار احتمال مرگ و میر و عفونت جناغ را افزایش می دهد . زمان استفاده از لوله گذاری داخل ریه نیز طولانی تر خواهد بود

۲- ریتم قلب غیر طبیعی

تقریبا ۴۰ درصد از بیمارانی که بعد از عمل جراحی قلب باز ، دچار فیبریلاسیون دهلیزی در روز دوم تا سوم می شوند ، این آریتمی شایع را تجربه می کنندعوامل خطری که باعث ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی می شوند ، فشار خون بالا و نارسایی قلبی قبل از عمل  قلب باز هستند . البته جراح برای کاهش احتمال فیبریلاسیون دهلیزی از داروهایی استفاده می کند . هشتاد درصد از بیمارانی که بعد از عمل جراحی قلب باز دچار فیبریلاسیون دهلیزی می شوند ، خود به خود و طی ۲۴ ساعت به شرایط عادی بر می گردند در موارد نادر یک پیس میکر خارجی موقتی، و یا داخلی دائمی ممکن است برای اصلاح این مشکل لازم باشد

۳- آسیب ایسکمیک قلب

آسیب به بافت قلب ناشی از کمبود جریان خون به قلب

۴- مرگ

خطر مرگ در جراحی که در آن قلب متوقف گردیده است در هر روشی افزایش می یابد.

۵- نارسایی کلیه

عارضه بعدی در بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته اند ، نارسایی کلیه است . گاهی نارسایی کلیه شدید است و بیمار به دیالیز نیاز دارد . احتمال مرگ و میر در این گروه از افراد بسیار بالاست و عامل خطر در چنین بیمارانی، سن بالا ، ابتلا به دیابت ، اختلال در سطح کراتینین قبل از عمل جراحی و نارسایی قلبی است

۶- سکته قلبی هنگام عمل جراحی

۳ درصد از بیماران حین عمل جراحی قلب باز دچار سکته قلبی می شوند . بالا رفتن بعضی از آنزیم های خاص نشان دهنده بروز سکته قلبی در بیمار ، حین عمل جراحی است . در افرادی که دچار درد شدید قفسه صدری قبل از عمل جراحی هستند ، رگ اصلی یا ۳ رگ قلبی درگیر است و بیماران خانم بیشتر مستعد سکته قلبی حین عمل جراحی قلب باز هستند

۷- سرفه ناشی از ریفلاکس

بعضی از بیماران بعد عمل جراحی دچار ریفلاکس می شوند . علت آن تجویز داروهای متعدد و جدیدی است که بیمار باید بعد از عمل جراحی مصرف کند . ریفلاکس باعث سرفه می شود و گاهی این سرفه ها با سرفه های ناشی از عوارض قلبی و جراحی اشتباه گرفته می شود . البته این موارد از سوی پزشک قابل شناسایی است

۸- عوارض گوارشي بعد از جراحي قلب

عوارض شكمي بعد ازجراحي قلب با مرگ و مير و ناتواني بالايي همراه است. به دليل نبود علايم باليني خاص زودرس تشخيص معمولا با تاخير انجام مي گيرد. لذا تعيين عوامل خطر براي پيش بيني ايجاد عوارض گوارشي در بيماران تحت جراحي قلب ضرورت دارد. اين مطالعه نيز بدين منظور انجام شده است.

۹- گردهمایی مایع داخل ریه

در روند جراحی قلب باز, قلب را برای مدتی از حرکت نگه می دارند. بعد از آخر جراحی ممکن هست بطن چپ دچار کاهش کارکرد شود. این عمل باعث میشود خون داخل ریه گردهمایی کند و از فضای ریه بیرون بزند. چنین مکانیسمی باعث جمع شدن و روی هم خوابیدن ریه ها می‌شود. گردهمایی مایع داخل ریه را می‌توان با دارو و گاهی هم با کشیدن مایع برطرف کرد.

۱۰- تورم پا

عروق وریدی از پای مریض برداشته می‌شود. این وریدها قبل از عمل جراحی, وظیفه تخلیه خون از پا را بر عهده داشتند. گرچه با برداشتن وریدها, وریدهای جایگزین وجود دارد ولی تا شکل گیری مجدد و قوی تر شدن آن ها برای اینکه بتوانند خون را به خوبی منتقل کنند, ممکن هست در همان پا تورم ایجاد شود.

برای برطرف کردن یا کاهش دادن این مشکل برای  بیماران, جوراب هایي تجویز میشود که فشار مثبت ایجاد کند و از گردهمایی خون وریدی داخل پا پیشگیري شود تا وریدهای اخیر شکل بگیرند و قطورتر شوند و بتوانند خون را بدون دشوار منتقل کنند.

خطرات عمل قلب باز عبارت است از:

۱-عفونت زخم قفسه سینه
۲-حمله قلبی یا سکته مغزی
۳-ضربان قلب نامنظم
۴-نارسایی ریه یا کلیه
۵-درد قفسه سینه و تب پایین
۶-از دست دادن حافظه یا حالت گیجی
۷-لخته شدن خون
۸-کمبود خون
۹-مشکل تنفس

آینده نگری برای جراحی عمل قلب باز

چشم انداز خوبی برای بسیاری از بیماران وجود دارد، و پیوند می تواند برای سال های متوالی برای فرد کار کند.با این وجود جراحی انسداد عروق از وقوع دوباره آن جلوگیری نمی کند. شما می توانید به بهبود سلامت قلب خود کمک کنید با:

۱-یک رژیم غذایی سالم

۲- کاهش مصرف غذاهای پر نمک، چربی و قند

۳- مدیریت یک شیوه زندگی فعال تر

۴- ترک سیگار

۵- کنترل فشار خون بالا و کلسترول بالا

دکتر حسین فیض پور – متخصص قلب در کرج