نوار قلب چیست ؟
ECG مخفف واژه‌ی electrocardiogram یا electrocardiograph است. این لغت در بعضی کشورها EKG نامیده می‌شود.الکتروکاردیوگراف به دستگاهی می گویند که جریانات الکتریکی قلب را از طریق الکترودهایی که روی مناطق مختلف پوست بدن قرار داده می‌شوند دریافت می کند وسپس آن‌ها را به شکل یک نمودار رسم می‌کند. به این نمودار، الکتروکاردیوگرام می گویند. الکتروکاردیوگرام از سال ۱۹۰۱ تا به امروز مهمترین ابزار تشخیصی پزشکی باقی به حساب می آید وباعث تشخیص آسانتر بسیاری از بیماریهای قلبی شده است شما در ادامه مقاله پی خواهید برد که نوار قلب چیست …
الکتروکاردیوگرام از جمله بی‌خطرترین و ساده‌ترین اقداماتی می باشد که اطلاعات مفیدی را در مورد قلب در اختیارپزشک قرارمی‌دهد. نوار قلب در بررسی دردهای قلب و سکته‌های قلبی بسیار ارزشمند است و در تمام کسانی که مشکوک به مشکلات حاد قلبی هستند به عنوان اقداماتی روتین صورت می‌گیرد.
برخی کاربردهای الکتروکاردیوگرام و نوار قلب چیست ؟
الکتروکاردیوگرام در تشخیص بسیاری از اختلالات قلبی و غیر قلبی از قبیل ریتم‌های غیر طبیعی قلب، گرفتگی رگ‌های کرونر، سکته‌های قلبی، هیپرتروفی عضلات قلب، علل تنگی نفس، اختلالات الکترولیتی، اثرات داروها و … استفاده می شود.
نوار قلب دارای کاربردهای متعددی است. اما شاید بیشترین استفاده‌ای آن ، در بررسی بیماریهای ایسکمی قلب مانند آنژین صدری و سکته قلبی است.
در این گونه بیماریها نوار قلب دچار تغییرات خاصی می‌شود که حتی می‌تواند محل سکته و شدت آنرا بازگو کند. نوار قلب در افرادی که تمام یا قسمتی از قلبشان بزرگ شده نیز به کار می رود .
همچنین آریتمی‌ها یا بی‌نظمی قلبی را تشخیص می دهد. نوار قلب یک نوع بررسی وضعیت الکتریکی یا انقباضی قلب به حساب می آید این آزمایش قادر خواهد بود اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را بخوبی تشخیص دهد.
نوار قلب علاوه بر نشان دادن وضعیت قلب در بررسی وضعیت کلی بدن نیز بسیار مهم است. میزان پتاسیم موجود در خون تاثیر مستقیم روی نوار قلب می‌گذارد و حتماً باید صحت آن بررسی شود.
حتی ممکن است در سکته‌های مغزی و بیماریهای ریوی و مسمومیتهای دارویی نیز نوار قلب تغییرات خاصی را نشان دهد که پزشک تشخیص آن را به عهده دارد.
نوار قلب نیز محدودیتهای خاص خودش را دارد و نباید از آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی استفاده کرد. بیماریهای بسیاری قابل تشخیص با نوار قلب نیستند و باید از روشهای معاینه یا آزمایش های دیگر استفاده کرد ، لذا انتخاب صحیح هر وسیله تشخیصی برای هر بیماری قلبی اهمیت دو چندان می یابد و این انتخاب به عهده پزشک می باشد.
نوار قلب چه چیزی را نشان می دهد؟
امواج فعالیت الکتریکی در ECG بصورت اوج و فرودهای متناوب ثبت می‌شود. نوار قلب طبیعی متشکل از چندین موج ، قطعه و ترکیب می باشد. هر دوره قلبی از یک موج P شروع می‌شود و تا موج P بعدی ادامه دارد.
P یک موج نسبتا کوچک است که نشان دهنده ی انقباض دهلیز است. بعد از مکثی کوتاه ترکیب QRS به چشم می‌خورد که گویی خط نوار قلب حرکتی سریع به سمت پایین ، بالا و دو مرتبه به سمت پایین داشته است.
این ترکیب در اثر انقباض بطنها ایجاد شده و در نهایت پس از مکثی بلندتر موجT مشاهده می‌شود که نشان دهنده پر شدن ناگهانی بطنها است ECG یک قطعه ST و چهار فاصله اصلی دارد: R-R ، PR ، QRS و QT ، که تغییرات هر کدام از اینها نشاندهنده بیماری خاصی است.
تاثیر امواج فعالیت الکتریکی نوار قلب چیست ؟
در ECG بصورت اوج و فرودهای متناوب ثبت می‌شود. نوار قلب طبیعی متشکل از چندین موج ، قطعه و ترکیب می باشد. هر دوره قلبی از یک موج P شروع می‌شود و تا موج P بعدی ادامه دارد. P یک موج نسبتا کوچک است که نشان دهنده ی انقباض دهلیز است.
بعد از مکثی کوتاه ترکیب QRS به چشم می‌خورد که گویی خط نوار قلب حرکتی سریع به سمت پایین ، بالا و دو مرتبه به سمت پایین داشته است.
این ترکیب در اثر انقباض بطنها ایجاد شده و در نهایت پس از مکثی بلندتر موجT مشاهده می‌شود که نشان دهنده پر شدن ناگهانی بطنها است ECG یک قطعه ST و چهار فاصله اصلی دارد: R-R ، PR ، QRS و QT ، که تغییرات هر کدام از اینها نشان دهنده بیماری خاصی است.
ECG روی صفحات مخصوصی ثبت می‌شود که به خانه‌های مشبکی با مساحت ۱میلیمتر مربع تقسیم شده‌اند. از آنجا که سرعت حرکت کاغذ نوار قلب معمولا ۲۵ میلیمتر در ثانیه است، کوچکترین مربع عرضی (۱mm) معادل ۰۴/۰ ثانیه است و نشان دهنده محور افقی زمان است. خانه‌های عمودی دامنه موج مثبت یا منفی را نشان می‌دهند.
