فشار خون بالا
درمان فشار خون بالا ضروری است چرا که فشار خون بالا تهدیدی است جدی برای ارگانهای حیاتی ازجمله قلب ، مغز ،کلیه ها و تمامی بسترهای عروقی سراسر بدن . در افراد بالای ۱۸ سال از هر چهار نفر، یک نفر به آن مبتلا می شود. به عبارت دیگر ۲۵ درصد بالغین در طول عمر خود با معضلی بنام بیماری پرفشاری خون سر و کار پیدا خواهند کرد.
هر چقدر سنتان بالاتر می رود، مخصوصا اگر اضافه وزن یا چاقی هم داشته باشید و یا مبتلا به بیماری قند خون هم باشید، احتمال ابتلا به پر فشاری خون در شما افزایش خواهد یافت . پیشگیری از پر فشاری خون و درمان فشار خون بالا در زمان مناسب از اهمیت بالایی بر خورد است. درمان فشار خون بالا در زمان مناسب هم بخاطر ارگانهای حیاتی گرفتار (قلب مغز و کلیه ها و…) که در کیفیت زندگی و طول عمر بیماران موثرند ، و هم بخاطر کم کردن هرینه های سنگین درمان مدام العمر پرفشاری خون و عوارض آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
تعدیل فشار خون بالا
برای تعدیل و درمان فشار خون بالا (پرفشاری خون) بایستی هوشیار و جدی بود ،چرا که بصورت خاموش و موزیانه می تواند صدمات جبران ناپذیر و خطرناک ( از جمله بیماریهای قلبی_عروقی، سکته مغزی، بیماریهای کلیه و چشمی) ایجاد کند . پرفشاری خون بخصوص در دوران بارداری از اهمیت بیشتری برخوردار است و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ، خطر مرگ و یا عوارض شدید مادر و جنین را تهدید خواهد کرد.
فشار خون طبیعی
فشار خون طبیعی برابر و یا کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه است. در اینجا به عدد ۱۲۰ فشار خون سیستولیک اطلاق میشود و علت آن عبور و برخورد نیرومند خون با جدار رگ های اصلی هنگام انقباض و ( یا تپش ) قلب میباشد . عدد ۸۰ نیز فشار دیاستولیک نامیده مبشود که همان فشار باقی مانده در داخل رگ ها به هنگام استراحت قلب و شل شدن رگها می باشد. فشار خون بالا زمانی است که فشار سنج عدد ۱۴۰/۹۰ و یا بیشتر را نشان میدهد. در درمان فشار خون بالا هدف متخصص قلب کاهش فشار خون با دستورات دارویی و غذایی یا ورزش تا حدود ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه میباشد .
درمان فشار خون بالا در بارداری
استرس مزمن و عصبانیت در دوران بارداری تاثیرات منفی بر فشار خون مادر دارد. انجام ورزش سبک بخصوص یوگا می تواند تاثیر مهمی بر کنترل استرس و در نهایت پرفشاری در دوران بارداری داشته باشد. اگر در این دوران فعالیت بدنی و ورزش ناخوشایند و سخت است و یا بدلایل پزشکی از آن منع شده اید ، موسیقی ملایم و ارام بخش جایگزین مناسبی خواهد بود.
ورزش های ضربه ای و سنگین و یا فشرده در دوران بارداری توصیه نمی شود، مخصوصا اگر فرد عادت به انجام آن نداشته باشد . پیاده روی با قدمهای شمرده همراه با تنفس عمیق و اگاهانه یکی از بهترین ها در کاهش استرس در این دوران محسوب میشود و می تواند در کمک به درمان فشار خون بالا در دوران بارداری مفید و موثر باشد.
گیاهان دارویی در درمان فشار خون بالا
علاوه بر ورزش،برخی گیاهان دارویی و مکمل ها ی بی ضرر غذایی نیز در کاهش استرس میتوانند موثر باشند ، البته لازم است پیش از مصرف آنها با متخصص قلب خود مشورت نمایید. برای مثال چای سبز، زنجبیل و بلوبری با دارا بودن مواد آنتی اکسیدان کمک کننده در درمان فشار خون بالا است .
خواب کافی در درمان فشار خون بالا
خواب کافی در دوران بارداری بسیار مهم است، ضروریست بین ۶ تا ۸ ساعت استراحت و خواب داشته باشید.مصرف نمک را به حداقل برسانید. و از یک رژیم غذایی مناسب همراه با سبزیجات و میوه تازه، و لبنیات کم چرب پیروی کنید.چون این راه ها تاثیر بسزایی در درمان فشار خون بالا دارند.آب پرتقال طبیعی و تازه سرشار از ویتامین سی و آنتی اکسیدان میباشد و در سلامت عروق و در نتیجه درمان فشار خون بالا موثر است..نوشیدن یک تا ۲ لیوان آب پرتقال تازه ،ویتامین سی بدن شما را تامین خواهد کرد .که در درمان فشار خون بالا موثر است.
مصرف مداوم لبنیات از جمله ماست تازه و پنیر کم چرب و کم نمک باعث کنترل کلسترول بالا و تا حدی جبران نیاز به کلسیم و فسفر و درمان فشار خون بالا خواهد شد.حبوبات و مغزها(گردو ،بادام ،فندوق و.. )حاوی مواد معدنی، ویتامینها ، پروتئین و آنتی اکسیدانهای مفیدی هستند و در سلامت دوران بارداری مفید خواهند بود و تا حدی به درمان فشار خون بالا کمک میکنند.
اسفناج، فولیک اسید و پتاسیم فراوانی دارد .و دردرمان فشار خون بالا ، تقویت بافت عضلانی و کاهش خطر سکته ی قلبی موثر است.کلم بروکلی ،علاوه بر اینکه حاوی ویتامین K فراوانی است، با تاثیر بر جذب چربی ها می تواند سطح کسترول مضر را در خون کاهش دهد و در درمان فشار خون بالا موثر است . بروکلی را می توان به صورت پخته و یا خام مصرف کرد.دم کرده چای ترش، دم کرده گل گاو زبان ، لیمو امانی و دمکرده میوه نسترن، در کنترل و یا درمان فشار خون بالا مفید خواهند بود.مصرف عرق گل بیدمشک علاوه بر تسکین و کاهش استرس در درمان فشار خون بالا موثر است.
قرص فشارخون برای درمان فشار خون بالا
_دیورتیک های تیازیدی : دیورتیکها به مدر یا قرص آب معروف است .این نوع قرص فشار خون به کلیه کمک می کند تا سدیم و آب را دفع کرده و حجم خون را کاهش دهد و به درمان فشار خون بالا کمک می کند.معمولا در مرحله اول داروهای دیورتیکهای تیازیدی را تجویز می کنند .دیورتیکهای تیازیدی شامل هیدروکلروتیازی (میکروزید)،کلرتالیدون و داروهای دیگر می باشد.
مسدودکنندههای بتا برای درمان فشار خون بالا
این داروها باعث کاهش حجم کار قلب شده و باعث باز شدن عروق خونی می شود تا نرخ ضربان قلب آرام شده و فشار کمتری را متحمل شود. مسدود کنندههای بتا شامل اسبوتول (سکترال)، اتنولو (تنرمین) و داروهای دیگر میباشد و موجب درمان فشار خون بالا می شود. داروهای مسدودکننده بتا در صورتی که به تنهایی تجویز شوند خوب عمل نمیکنند به خصوص در افراد سیاهپوست و مسن اما اگر با داروهای دیگر مصرف شوند به درمان فشار خون بالا کمک می کند.
مسدودکنندههای آنزیمهای تبدیلکننده آنژیوتنسین
این داروها مانند لیزینوپریل (زستریل)، بنازپریل (لوتنسین)، کاپتوریل (کاپوتن) و داروهای دیگر باعث شل شدن عروق خونی می شود که باعث جلوگیری از شکلگیری مواد شیمیایی طبیعی می شود که باعث تنگ شدن عروق خونی میشوند و باعث درمان فشار خون بالا می شود.
مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین II لوزارتان
این داروها به شل شدن عروق خونی با مسدود کردن عملکرد و جلوگیری از شکلگیری مواد شیمایی طبیعی که باعث باریک شدن عروق میشوند کمک میکند. مسدودکنندهها گیرندههای انژیوتاسین II شامل کاندسارتان (آتاکاند)، لوسارتان (کوزار) و داروهای دیگری هستند که موجب درمان فشار خون بالا می شوند.
مسدودکنندههای کانال سدیم ودرمان فشار خون بالا
این داروها شامل آملودیپین (نورواسک)، دیلتیازم (کاردیزم، تیازاک و…) و داروهای دیگر می باشد و به شل شدن عضلات عروق خونی و درمان فشار خون بالا کمک میکنند. برخی از این داروها باعث آرام تر شدن نرخ ضربان قلب بالا می شود. مسدودکنندههای کانال سدیم برای سیاهپوستان و افراد مسن بهتر از مسدودکنندههای آنزیمهای تبدیلکننده آنژیوتنسین عمل میکنند.
مسدودکنندههای رنین و درمان فشار خون بالا
آلیسکیرن (تکتورنا) باعث کاهش تولید رنین می شود. رنین آنزیمی در کلیه ها می باشد که زنجیره مراحل شیمیایی که باعث افزایش فشار خون بالا می شود را آغاز می کند.تکتورنا با کاهش توانایی رنین برای شروع کردن این فرایند کار میکند و به درمان فشار خون بالا کمک می کند. باید به این نکته توجه داشته باشید که تمام این داروها باید با تجویز بهترین متخصص قلب در کرج مصرف شود.
درمان فشار خون بالا با طب سنتی
مزاج افراد متفاوت از یکدیگر است و شناخت این تفاوت ها کمک زیادی به درمان فشار خون بالا می کند. با این وجود جوشانده برگ زیتون و تخم کرفس برای درمان فشار خون بالا توصیه می شود.
درمان فشارخون بالا در صفراوی مزاج ها
گاهی در برخی افراد صفراوی مزاج فشارخون به رنگ زرد شده و در در چهره نمایان می شود که برای آن ها پرهیز از مصرف غذاهای گرم و ادویه هایی مانند فلفل و زنجبیل و غذاهای چرب و شیرین توصیه می شود که تا حدودی باعث درمان فشار خون بالا می شود.
درمان فشار خون بالا در بلغمی مزاج ها
گاهی نیز فشارخون بالا در افراد بلغمی مزاج متفاوت بروز می کند که رنگ چهره آن ها به سیاهی تمایل دارد، این افراد باید از مصرف ماست، دوغ و سالاد بپرهیزند و از خوراکی های گرم بیشتر استفاده کنند تا به درمان فشار خون آن ها کمک شود.بنابراین مصرف آویشن و سیاهدانه کمک کننده درمان فشار خون بالا است.
دکتر حسین فیض پور– متخصص قلب در کرج