بیماری قلب وعروقی

بیماری قلب وعروقی

بیماری قلب وعروقی : قلب يك پمپ عضلاني توخالي است كه بدون توقف خون را به سراسر بدن پمپ مي كند.بیماری قلب وعروقی یا  همان بیماری قلبی دسته‌ای از بیماری‌هاست که در قلب یا رگ‌ها -سرخرگ‌ها، مویرگ‌ها و سیاهرگ‌ها- رخ می‌دهد

بیماری قلب وعروقی به هر گونه بیماری که دستگاه گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد، گفته می‌شود که شامل بیماری‌های قلبی و بیماری‌های شریانی می‌شود.بیماری قلب وعروقی یکی از مهم‌ترین عوامل تهدید کننده زندگی در جوامع بشری است،

علامت های بیماری قلب وعروقی چیست

بیماری قلب وعروقی دسته‌ای از بیماری‌های مزمن است باید گفت که عوامل تغذیه‌ای از مهمترین ریسک فاکتور‌های قابل پیش گیری در ارتباط با این بیماری هستند  مهم ترين علائمي كه در ارتباط با بیماری قلب وعروقی مي باشند شامل موارد زير است :

۱- درد قفسه سینه

درست است که تنگی سرخرگی عروق قلب یکی از مهم ترین علامت هایی است که شخص احساس ناراحتی در سینه می کند ولی همه ی ناراحتی هایی که در سینه وجود دارد لزوماً ناشی از مشکلات قلبی نمی باشد.ناراحتی که ناشی از تنگی سرخرگهای قلب در سینه به وجود می آید به اصطلاح به آن آنژین قفسه صدری گفته می شود که دارای این مشخصات است :

۱- در بعضی از موارد به شکل فشار در قسمت پشت جناق به وجود می آید.
۲- زمانی که فعالیت دارید زیاد و در صورت استراحت کم می شود.
۳- امکان دارد به بازو و دست چپ و بعضی مواقع به گردن و فک فشار وارد کند.
۴- اگر از قرص های زیر زبانی نیتروگلیسیرین استفاده کنید درد آن در طی ۳ الی ۵ دقیقه متوقف می شود.

– دردهاي غيرآنژيني قفسه سينه :

۱-در صورتي که درد قفسه سينه ارتباطي با فعاليت بیمار نداشته یاشد و با قرص زيرزباني نيتروگليسيرين تغييري نکند و با تنفس و سرفه و يا تغيير وضعيت تشديد شود در اينصورت احتمال قلبي بودن درد بيمار کم مي باشد و عامل غيرقلبي نظير اسپاسم عضلاني و مسائل استخواني مطرح مي باشد.

درد قفسه سينه که با تنفس تشديد شده و همراه تنگي نفس سرگيجه و… مي باشد مخصوصا در صورتي که با خوابيدن تشديد مي يابد ممکن است ناشي از علل مهمي از قبيل آمبولي ريه و يا التهاب پرده هاي قلب بوده و در اين موارد مراجعه به پزشک متخصص حتما توصيه مي شود.

۲- ضعف و خستگي پذيري زودرس :

يکي از علائم شايع در بسياري ازبیماری قلب وعروقی و غيرقلبي نظير بيماري هاي غددي و متابوليسمي، ريوي ومسائل رواني مي باشد. نارسايي قلب، ضربان پايين قلب و مشکلات دريچه اي قلب با ضعف و خستگي پذيري زودرس همراه مي باشند.

وجود علائم همراه از قبيل تنگي نفس، سرفه، کندي نبض ، حملات غش تعريق سرد و سرگيجه در تشخيص مسائل قلبي کمک کننده است. معاينه دقيق توسط متخصص قلب و در صورت لزوم الکتروگرام قلبي، اکوکارديوگرافي، عکس قفسه سينه و آزمايش خون معمولا منجر به تشخيص سريع مسائل قلبي مي شود.

۳- تنگي نفس :

در صورتي كه تنگي نفس با فعاليت تشديد شده باشد  در حالت خوابيده نسبت به حالت نشسته افزايش يابد و مخصوصا در صورتي كه همراه تورم پاها و همراه با حملات تنگي نفس شبانه باشد، علل قلبي نظير نارسايي قلب و مشكلات دريچه اي مطرح بوده و با اكوكارديوگرافي براحتي قابل تشخيص است.

 آريتمي هاي قلبي بصورت براديكاردي و يا تاكي كاردي هاي حمله اي نيز منجر به تنگي نفس مي شود. كه با گرفتن نبض توسط همراهان بيمار قابل تشخيص است .نارسايي كليوي مسائل رواني و بيماري هاي متابوليك نيز مي توانند با تنگي نفس شديد همراه باشند. گاها در سالمندان و افراد ديابتي حمله قلبي با درد خفيف يا بدون درد بوده و تنگي نفس ناگهاني تنها علامت مي باشد. بنابراين ارجاع فوري اين بيماران به اورژانس الزامي است.

۴- سرگيجه :

سرگيجه يکي از علائم شايع در افراد است که مي تواند ناشي از علل قلبي ، عصبي، متابوليک و يا مسائل رواني باشد. احساس سبکي سر، تاري ديد و عدم تعادل مخصوصا اگر همراه با تعريق سرد باشد مي تواند ناشي از آريتمي قلبي، ضربان پايين قلب و يا افت فشار خون باشد.

در صورتي که فرد هنگام تغيير وضعيت از حالت نشسته به ايستاده دچار سرگيجه شود افت فشارخون اتواستاتيک ناشي از داروهاي فشارخون، کم آبي و يا اختلال اتونوم در سالمندان مطرح بوده و با اندازه گيري فشارخون در حالت خوابيده و ايستاده بررسي مي شود.حملات سرگيجه به صورت کوتاه مدت مخصوصا در صورت همراهي با تعريق و يا طپش قلب مطرح کننده آريتمي هاي قلبي مي باشد.

براي كنترل بيماريهاي قلب وعروقي ابتدا بايد عوامل خطر را شناخت و سپس مشخص كرد كه كداميك از عوامل را مي توان تغيير داد و کدام غیر قابل تغییر اند :

عوامل خطر غير قابل تغيير افزايش سن وجنسیت و نژاد

حدود ۸۳ درصد از كساني كه در اثر بيماريهاي  مي ميرند در سنين بالاي ۶۵ سال قرار دارند. در سنين بالاتر زناني كه دچار حملات قلبي مي شوند بيش از مردان در خطر مرگ در هفته هاي اول بعد از حمله قلبي قرار دارند.

۱-جنسيت (مرد بودن) :

مردان بيش از زنان و در سنين پايينتري دچار حملات قلبي مي شوند. حتي بعد از يائسگي ، با وجوديكه ميزان مرگ ناشي از حملات قلبي در زنان زيادتر مي شود ، به حد مردان نمي رسد.

۲-توارث ( از جمله نژاد) :

كودكان والدين بيمار قلبي بيش از ديگر كودكان در خطر بروز بيماري قلبي عروقي قرار دارند.

عوامل خطر قابل کنترل

۱-مصرف دخانيات

۲-بالا بودن كلسترول خون و فشار خون

۳-چاقي و اضافه وزن و کم تحرکی

۴-ديابت

علائم سکته قلبی چیست

بسیاری از نشانه های حمله قلبی تدریجی بروز می کند ولی گاهی هم ناگهانی و شدید است. درهرحال این علائم، گاهی به صورت احساس سنگینی و درد در قفسه سینه بعد از فعالیت و یا خوردن غذا بروز کرده و گاهی به صورت درد در قفسه سینه و سردل که به پشت یا کتف ها منتشر می شود ظهور می کند. این درد بالای چند دقیقه طول می کشد و گاهی همراه با تعریق سرد و تهوع و در مواردی هم با تنگی نفس بروز می کند.

بیماری های مادرزادی قلب :

این بیماری ها طیف وسیعی بوده و بر اساس شدت یا در بدو تولد یا اوایل دوران زندگی مشخص می شود یا برخی مواقع بعد از بزرگ شدن یا بلوغ مشخص می گردد. مهم ترین این بیماری های قلبی مادرزادی عبارت است :

از سوراخ بودن دیواره های قلب ، نارسایی  یا شلی  یا تنگی دریچه قلب، و یا وجود ناهنجاری در بسته نشدن مجرای ارتباطی دو طرف قلب در دوره جنینی و یا جابجا بودن عروق اصلی قلب می باشند.برخی از این نقص ها نیاز به درمان ندارند. برخی دیگر نیاز به درمان دارویی و یا جراحی اورژانسی در دوره نوزادی یا در بزرگسالی دارند.افرادی که دارای نقص مادرزادی قلبی می باشند، ممکن است در معرض خطرایسکمی قلبی یا اختلال در عروق کرونری ، آریتمی، نارسایی قلبی و عفونت دریچه های قلبی قرار بگیرند.

دکتر حسین فیض پور _ متخصص قلب