۰۴ خرداد ۱۳۹۸
اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرافی قلب که در فارسی به پژواک‌نگاری قلب هم شناخته میشود اکوکاردیوگرافی که تحت عنوان تست اکوی قلبی هم نامیده می شود، تستی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تشکیل می شود .
برای انجام اکوی قلبی نیازی به بستری در بیمارستان وجود ندارد . انجام اکوی قلبی درد نداشته و عمل جراحی هم نمی باشد اکوکاردیوگرافی تستی است که جهت کمک به پزشک شما به منظور تشخیص مشکلات قلبی شما یا چگونگی عملکرد قلب بکار می رود.
دلایل تجویز اکوی قلب
پزشک معالج شما ممکن است به دلایل مختلفی اکوکاردیوگرام را پیشنهاد کند:
۱-تشخیص نقایص مادرزادی قلبی قبل از تولد (اکوکاردیوگرافی جنینی)
۲-بررسی مشکلات احتمالی دریچه ها یا حفره های قلب
۳-بررسی کند که آیا مشکلات قلبی شما عامل و دلیل تنگی نفس یا درد قفسه سینه است یا خیر.
انواع اکوکاردیوگرافی
۱- اکو ترانستوراسیک
اکو ترانستوراسیک شایع‌ترین نوع اکوکاردیوگرافی به حساب می‌آید.در این نوع اکو یک دستگاه مبدل روی قفسه سینه قرار داده میشود که امواج صوتی خاصی را از طریق دیواره قفسه سینه به قلب می‌فرستند.همان‌طور که این دستگاه امواج قلب را می‌شنود رایانه‌ای آن‌ها را به تصاویری روی یک صفحه تبدیل می‌کنند.
۲- اکو استرس
در طول این آزمایش از شما خواسته میشود یک‌سری فعالیت‌های ورزشی را انجام داده یا دارویی به شما داده میشود تا قلب سریع‌تر کار کند و بتوانند کارکرد ماهیچه‌های قلب را ارزیابی کنند.
۳- اکو مری
در این آزمایش مبدل به انتهای یک لوله انعطاف‌پذیر متصل شده و به داخل گلو و مری هدایت میشود. این کار باعث ایجاد تصاویر دقیق‌تر از قلب میشود.
۴- اکوکاردیوگرافی جنین یا اکو جنین
معمولا این نوع اکو برای بررسی مشکلات قلبی جنین و در حدود ۱۸ تا ۲۲ هفته حاملگی انجام میشود.این اکو تصاویر سه‌بعدی از قلب ایجاد می‌کنند که نحوه عملکرد آن را نشان می‌دهند.پزشکان از این نوع اکو برای تشخیص مشکلات قلبی کودکان، برنامه‌ریزی و نظارت بر عمل جراحی قلب استفاده می‌کنند.
چه زمانی انجام اکو قلب جنین ضرورت دارد
انجام این تست برای تمام خانم های باردار ضروری نیست. آزمایش فراصوت قبل از تولد، می تواند اطلاعاتی راجع به قلب جنین و رشد حفرات آن بدهد. بیشتر نوزادان متولد نشده به آزمایش های بیشتری نیاز ندارند. مواردی که انجام اکوکاردیوگرام قلبی ممکن است لازم باشد شامل موارد زیر می شوند :
۱-داشتن خواهر یا برادری با مشکل قلبی مادرزادی
۲-سابقه ی خانوادگی بیماری های قلبی مادرزادی، مانند وجود آن در والدین، عمه و خاله، عمو و دایی یا پدربزرگ و مادربزرگ
۳-کشف ناهنجاری های کروموزومی یا ژنتیکی در جنین
۴-اگر مادر داروهایی مصرف می کرده که احتمال ایجاد بیماری های قلبی مادرزادی را در جنین
۵-افزایش می دهند، مانند داروهای ضدتشنج یا داروهای آکنه
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلبی) چگونه صورت می گیرد
۱-شما برروی یک تخت به پهلو یا پشت می خوابید .
۲- پزشک ژل مخصوصی رابرروی یک پروب می ریزد و آن را روی ناحیه سینه ای شما حرکت می دهد.
۳-امواج ماورا صوت تصاویری را از قلب شما و دریچه های آن ایجاد می کنند . دراکوکاردیوگرافی از امواج اشعه ایکس استفاده نمی شود
۴-حرکات قلبی شما بر روی یک صفحه ویدیویی مشاهده می شود .
۵-یک نوار ویدیو یا عکس را می توان تهیه نمود
۶- در طول تست شما نیز می توانید ویدئو را ببینید .
۷- این تست اغلب به کمتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد .
۸- این تست درد و عوارض جانبی ندارد
۹- پزشک شما در مورد نتایج آن با شما صحبت می کند
تفاوت اکوی قلب و تست نوار قلب
۱- تست نوار قلب :
نوار قلب در واقع ثبت فعالیت الکتریکی و تا حدودی فعالیت مکانیکی قلب از طریق قرار دادن الکترودهای حساس در سطح پوست جلوی سینه و انتهای اندامها بصورت تقویت شده است که بصورت امواج فعالیت الکتریکی قسمتهای مختلف قلب روی کاغذ مخصوصی ثبت میشود؛ اینکار فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
بیمار روی یک تخت معاینه قرار می‌گیرید و تکنسین ژل و پیچ های کوچکی را به قفسه سینه، بازو و پاهای شما اعمال می‌کند. فعالیت الکتریکی قلب به عنوان یک سری امواج (تریسینگ) بر روی نوار کاغذی ثبت میشود. تفسیر دقیق وکامل نوار قلب همیشه بهتر است توسط متخصص قلب و عروق مجرب انجام شود این روش اولین تستی است که در همه بیماران قلبی و عروقی انجام میشود.
۲- اکوی قلب :
یک روش گسترده و یک روش تست پیشرفته‌تر نسبت به نوار قلب است ومشابه نوار قلب غیر تهاجمی است و چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد؛ اما در حالی که برای گرفتن نوار قلب باید به پشت خود بخوابید، اکوکاردیوگرام مستلزم آن است که شما به پهلو قرار بگیرید.
با استفاده از روش اکوی قلب می‌توان نمای دقیقی از دیواره‌های قلبی، دریچه‌ها و ابتدای سرخرگهای بزرگ را بدست آورد. با استفاده از سونوگرافی، یا اکو کردن امواج صوتی با فرکانس بالا یک تصویر بصری از قلب را ارائه می‌دهد.
اکوکاردیوگرافی از طریق مری
در موارد نادر، پزشک ممکن است بخواهد شما تحت روشی پیشرفته‌تر به نام اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال که در طی آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر به داخل دهان و مری شما وارد میشود، اکوی قلب را انجام دهید.
برای تشخیص دقیق مشکلات قلبی بعضی مواقع اکوکاردیوگرافی از طریق مری انجام میشود که با توجه به مجاورت مری و قلب تصاویر شفافی از قلب بدست می‌آید که بخصوص در تشخیص اختلالات آئورت ، اختلال عملکرد دریچه‌های مصنوعی ، توده‌های دهلیز چپ و … مفید است.
اکثر موارد در مراجعه به متخصص قلب و عروق پزشک شما می‌خواهد که ابتدا نوار قلب را انجام دهید تا مشخص شود که آیا اختلالی در ریتم قلب وجود دارد یا خیر که این امر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری قلبی باشد. با توجه به نتایج، پزشک پس از بررسی ممکن است که اکوکاردیوگرام را درخواست کند تا یک نگاه عمیق‌تر به عملکرد قلب داشته باشد. با استفاده از هر دو آزمایش، می‌توان به میزان قابل توجهی دقت تشخیص بسیاری از بیماری‌های رایج قلب را افزایش داد و پیشگیری و درمان های لازم را به بیمار توصیه کرد
ریسک ها و خطرات اکوکاردیوگرافی
هیچ خطری در اکوکاردیوگرافی قفسه گذر استاندارد وجود ندارد. ممکن است کمی از تماس نزدیک مبدل یا پراب بر روی قفسه سینه خود احساس ناراحتی کنید. این تماس نزدیک برای تولید بهترین تصاویر از قلب شما ضروری است.
در صورت استفاده از اکوکاردیو گرافی مری گذر یا اکو مری، گلویتان ممکن است تا چند ساعت پس از انجام اکو درد و آزردگی داشته باشد.
در موارد نادر، لوله ممکن است در داخل گلوی شما خراش ایجاد کند. در طول آزمایش، سطح اکسیژن خون شما بررسی خواهد شد تا مشکلات تنفسی احتمالی ناشی از داروهای آرام بخش تحت کنترل باشد.
در استرس اکو و حین ورزش یا مصرف داروی افزایش ضربان قلب، ممکن است به طور موقت ضربان قلب نامنظمی داشته باشید. عوارض جدی مثل حمله قلبی بسیار نادر هستند و به ندرت رخ می‌دهند.
